تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که می‌تواند به‌عنوان مشکل عفونت با باکتری استرپتوکوک (GAS)گروه A  ایجاد شود. گلودرد استرپتوکوک بیشتر به‌عنوان گلودرد چرکی شناخته می‌شود. اگر عفونت به‌درستی با آنتی‌بیوتیک درمان نشود علائم تب روماتیسمی ممکن است دو تا سه هفته پس از گلودرد چرکی ظاهر شود.
تب روماتیسمی یک بیماری جدی است که می‌تواند باعث ایجاد آسیب در قلب کودک شما و همچنین تورم و درد در ناحیه کمر، زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست شود. کودک شما همچنین ممکن است دچار راش پوستی، تب و یا حرکات تشنجی شود. با گذشت زمان بسیاری از این علائم از بین می‌روند اما هرگونه آسیب به قلب کودک شما ممکن است دائمی باشد.

علت بیماری تب روماتیسم اطفال چیست؟

علت دقیق تب روماتیسمی به‌طور کامل شناخته نشده است. یکی از علل احتمالی این است که پروتئین‌های باکتری استرپتوکوک شبیه به پروتئین‌ها در سلول‌های طبیعی بدن هستند. این امر سیستم ایمنی را گیج می‌کند و به‌ اشتباه به سلول‌های سالم بدن حمله می‌کند. این باعث التهاب غیرضروری (گرما، تورم و قرمزی) در بافت سالم می‌شود.

این بیماری چگونه می‌تواند بر قلب اثر بگذارد؟

قلب، پمپی با 4 حفره و 4 دریچه است. یک دریچه قلب مثل یک درب یک‌طرفه عمل می‌کند و باعث می‌شود که خون پمپ شده توسط قلب فقط در یک‌جهت جریان یابد. اگر تب روماتیسمی به دریچه‌های قلب آسیب برساند بیماری روماتیسم قلبی نامیده می‌شود. هنگامی‌که پزشک به قلب کودک گوش می‌دهد، ممکن است صداهای اضافی بشنوند. این صدا نشان‌دهنده جریان اشتباه خون از طریق دریچه نشت است.
هر فردی که تب روماتیسمی دارد به آسیب‌دیدگی قلب مبتلا می‌شود اما افراد دارای دریچه قلب آسیب‌دیده ممکن است نیاز به عمل جراحی قلب داشته باشند. هنگامی‌که تب روماتیسمی به ضربان قلب کودک آسیب برساند، قلب آن‌ها نمی‌تواند به‌درستی پمپ کند و ممکن است احساس کند:

• در صورتی دراز می‌کشند دچار تنگی نفس شوند.
• نیاز به خوابیدن با بالش‌های بیشتر دارد.
• هنگام انجام ورزش نفس کم می‌آورد.
• وقتی‌که هیچ کاری انجام نمی‌دهد نیز دچار تنگی نفس می‌شود.
• فقدان انرژی

علائم تب روماتیسمی در کودکان

علائم تب روماتیسمی متفاوت است. شما ممکن است چندین علائم داشته باشید و علائم در طول بیماری ممکن است تغییر کنند.  شروع تب روماتیسمی معمولاً حدود دو تا چهار هفته پس از یک عفونت استرپتوکوک اتفاق می‌افتد. علائم و نشانه‌های تب روماتیسمی که منجر به التهاب در قلب، مفاصل، پوست یا سیستم عصبی مرکزی می‌شود، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب
• مفاصل ملتهب و دردناک اغلب در زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست
• درد در یک مفصل که به مفاصل دیگر تیر می‌کشد.
• مفاصل قرمز، گرم یا متورم
• برآمدگی‌های کوچک و بی‌درد (گره‌ها) زیر پوست
• درد قفسه سینه
• صدای اضافی در قلب
• خستگی
• راش‌های صاف و یا کمی برآمده و بدون درد با لبه بلندتر
• حرکات غیرقابل‌کنترل و تشنجی بدن اغلب در دست‌ها، پاها و صورت
• بروز رفتارهای غیرمعمول مانند گریه یا خنده عصبی

عوامل خطر

عواملي كه می‌توانند خطر تب روماتيسم را افزايش دهند عبارتند از:

• سابقه خانوادگی : برخی افراد ژنی را حمل می‌کنند که ممکن است باعث ایجاد تب روماتیسمی شوند.

• نوع باکتری استرپتوکوک: بعضی از گونه‌های باکتری استرپتوکوک نسبت به گونه‌های دیگر احتمال ایجاد تب روماتیسمی را افزایش می‌دهند.
• فاکتورهای محیطی: بهداشت بسیار ضعیف و مشکلات دیگر می‌تواند به‌ آسانی موجب انتقال سریع باکتری استرپتوکوک شود و خطر ایجاد تب روماتیسمی را افزایش دهد.

عوارض بیماری

التهاب ناشی از تب روماتیسمی می‌تواند چند هفته تا چند ماه ادامه یابد. در برخی موارد التهاب باعث عوارض طولانی‌مدت می‌شود.
بیماری روماتیسم قلبی آسیب دائمی به قلب ناشی از تب روماتیسمی است. این مشکل معمولاً 10 تا 20 سال پس از بیماری اصلی اتفاق می‌افتد. مشکلات در شریان بین دو دریچه چپ قلب  بیشتر است، اما دریچه‌های دیگر می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند. آسیب می‌تواند منجر به:

• تنگی دریچه: تنگی دریچه جریان خون را کاهش می‌دهد.
• برگشت خون به دریچه: این نشت دریچه اجازه می‌دهد که جریان خون در جهت اشتباه جریان یابد.
• آسیب به عضله قلب: التهاب همراه با تب روماتیسمی می‌تواند عضله قلب را ضعیف کند، که بر توانایی آن در پمپ کردن تأثیر می‌گذارد.

آسیب به دریچه میترال، دیگر دریچه‌های قلب و دیگر بافت‌های قلب می‌تواند بعداً در زندگی باعث مشکلات قلبی شود. مشکلات ایجادشده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضرب و شتم نامنظم و هرج و مرج حفره‌های فوقانی قلب
• عدم توانایی قلب برای پمپ خون کافی به بدن (نارسایی قلبی)

تشخیص

اگرچه هیچ تست واحد برای تب روماتیسمی وجود ندارد، تشخیص بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایش‌های خاص است.

آزمایش خون

اگر فرزند شما قبلاً مبتلابه عفونت استرپتوکوک بوده است، پزشک ممکن است تست‌های اضافی برای باکتری را تجویز ندهد. پزشک احتمالاً یک آزمایش خون تجویز می‌کند تا آنتی‌بادی‌های باکتری استرپتوکوک را در خون کشف کند. باکتری ممکن است در بافت‌های گلو یا خون کودک شما قابل تشخیص باشد. همچنین با توجه به‌اندازه گیری میزان پروتئین واکنش‌دهنده C و میزان رسوب ادرار، پزشک التهاب خون کودک را بررسی می‌کند.

الکتروکاردیوگرام

این آزمایش سیگنال‌های الکتریکی قلب کودک را ضبط می‌کند. پزشک به دنبال الگوهایی در میان این سیگنال‌ها خواهد بود که نشان‌دهنده التهاب قلب یا عملکرد ضعیف قلب باشد.

اکوکاردیوگرام

با استفاده از امواج صوتی برای تولید تصاویر زنده از قلب، این آزمایش می‌تواند به پزشک کمک کند تا اختلالات قلب را تشخیص دهد.

روش‌های درمان تب روماتیسمی در کودکان چیست؟

برای خلاصی کودکتان از عامل بیماری پزشک پنی‌سیلین تجویز می‌کند که باید با دستور او تزریق شود اما این درمان تنها درمان تب روماتیسمی نیست. برای کسب بهترین نتیجه درمانی نیاز است که درمان پزشکی با مراقبت‌های خانگی تکمیل شود. اقدامات لازم و روش‌های درمان این بیماری عبارتند از:

درمان پزشکی

داروها رایج‌ترین درمان تب روماتیسمی هستند.

آنتی‌بیوتیک‌ها

پزشک کودک شما آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان عفونت اصلی گلودرد چرکی تجویز خواهد کرد، حتی اگر کودک شما دچار گلودرد در هنگام مراجعه به پزشک نباشد. کودک شما معمولاً ده روز به‌صورت خوراکی آنتی‌بیوتیک را دریافت می‌کند. بسیار مهم است که کودک شما 10 روز کامل آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف کند حتی اگر بعد از چند روز اول احساس بهتر شدن کند. اگر فرزند شما این دوره این دارو را به پایان نرساند هنوز در معرض تب روماتیسمی قرار دارد. پس از اینکه عفونت درمان شود، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های طولانی‌مدت را برای کودک تجویز کند تا از عود گلودرد چرکی تا زمانی که کودک به سن بلوغ می‌رسد اجتناب کند.

داروهای ضدالتهابی

پزشک شما ممکن است اسید استیلسالسیلیک یا داروهای ضدالتهابی تجویز کند تا درد و تورم مفصلی و تب را کاهش دهد.
اگر علائم شدید باشد یا کودک شما به داروهای ضدالتهاب پاسخ ندهد، پزشک ممکن است کورتیکواستروئید تجویز کند.

داروهای ضد صرع

برای حرکات ناخواسته و پرشی ناشی از کره سیدنهام یا رقصاک پزشک شما ممکن است داروهای ضد صرع از قبیل والپروئیک اسید (دپاکین) یا کاربامازپین (کرباترول، تگراتول و دیگران) تجویز کند.

چگونگی مراقبت از کودک مبتلا به تب روماتیسمی در خانه

اقداماتی که لازم است در خانه برای کودک انجام شوند عبارت از:

• دوره کامل آنتی‌بیوتیک‌ها را طبق تجویز پزشک فرزندتان کامل کنید.
• اگر پزشک کودک داروهای ضدالتهاب را تجویز کند، کودک باید دقیقاً طبق تجویز پزشک آن‌ها ر ا مصرف کند. با پزشک یا داروساز در مورد عوارض جانبی و یا مصرف هم‌زمان با داروهای دیگر که کودک شما مصرف می‌کند صحبت کنید.
• تب را با استامینوفن درمان کنید.
• برای درد یا تورم مفاصل به فرزندتان اجازه دهید تا به‌قدر کافی استراحت کند.
• در مورد برنامه مراقبت درازمدت (ازجمله آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری از عفونت استرپتوکوک در آینده)، با پزشک فرزند خود صحبت کنید.
• از آنجا که تب روماتیسمی می‌تواند مشکلات درازمدت با دریچه‌های قلب ایجاد کند، برای تشخیص با متخصص اطفال مشورت کنید.

پیشگیری

مؤثرترین راه برای اطمینان از اینکه کودک شما تب روماتیسمی نمی‌گیرد این است که عفونت شدید گلو را به‌سرعت و به طور کامل درمان کنید. این بدان معنی است که اطمینان حاصل شود که کودک شما تمام داروهای تجویز شده را کامل مصرف می‌کند.
موارد زیر را به کودک خود آموزش داده و گوشزد کنید:

• هنگام سرفه کردن یا عطسه کردن دهان خود را ببندید.
• دستان خود را بشویید.
• از تماس با افراد مریض اجتناب کنید.
• از اشتراک وسایل شخصی خود با دیگران اجتناب کنید.

اثرات ابتلا به این بیماری برای کودکان چیست؟

اثرات درازمدت تب روماتیسمی در مواردی شدید می‌تواند برای کودک بسیار ناتوان‌کننده باشد. بعضی از آسیب‌های ناشی از بیماری ممکن است تا چند سال بعد بروز داده نشود و زمانی که فرزند شما بزرگ‌تر می‌شود، از اثرات درازمدت آن آگاه شوید.

سؤالات متداول

چند مورد از سؤالات رایج در این زمینه عبارتند از:

چه مدت تزریق پنی‌سیلین ضروری است؟

کودک شما باید هر 28 روز برای حداقل 10 سال یا تا 21 سالگی، هرکدام از آن‌ها طولانی‌تر باشد، پنی‌سیلین را تزریق کند. در برخی موارد، به‌ویژه اگر فرزند شما آسیب قلبی دارد، ممکن است لازم باشد تزریق پنی‌سیلین را به مدت طولانی‌تر ادامه دهید. هرگز درمان پنی‌سیلین را بدون اجازه پزشک کودک متوقف نکنید زیرا کودک دوباره می‌تواند تب روماتیسمی را تجربه کند و می‌تواند باعث آسیب بیشتر به دریچه‌های قلب شود. به یاد داشته باشید اگر خانه خود را ترک می‌کنید، به خارج از کشور، تعطیلات یا هرجای دوری می‌روید پرستار کودک را از مشکل کودک خود آگاه کنید. کودک شما ممکن است نیاز به تزریق زودتر از موعد داشته باشد و یا پرستار ممکن است قادر به تزریق خود در جای دیگر داشته باشد.

چرا شما باید بهپزشک بگویید که فرزند شما تب روماتیسمی داشته است؟

دریچه‌های قلب آسیب‌دیده توسط بیماری‌های تب روماتیسمی گاهی می‌توانند در طول انواع خاصی از جراحی‌ها و دندان‌پزشکی آلوده شوند. کودک شما ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک اضافی برای کمک به محافظت از قلب خود داشته باشد. به همین دلیل مهم است که به یاد داشته باشید که هر پزشک یا دندان‌پزشک که فرزند شما را درمان می‌کند قبل از هرگونه اقدامات یا عملیات پزشکی از تب روماتیسمی کودک اطلاع داشته باشد.

فرزندتان چه اقدامات دیگری می‌تواند برای سلامتی خود انجام دهد؟

حتی پس از اینکه پزشک به شما می‌گوید که کودک می‌تواند تزریق منظم پنی‌سیلین را قطع کند مهم است که هر گلودرد را سریعاً بررسی کنید. از آنجا که تب روماتیسمی می‌تواند بیماری روماتیسم قلبی را ایجاد کند مهم است که کودک شما فشار بیشتری به قلب خود اضافه نکند.
آن‌ها می‌توانند این کار را با:

• اجتناب از مصرف دخانیات
• اجتناب از هرگونه قرارگیری در معرض دود
• کنترل وزن
• خوردن غذاهای سالم
• ورزش منظم (به‌محض این‌که پزشک بگوید فعالیت مجدد ایمن است)

ابتلای کودک به تب روماتیسمی

فرزند شما نمی‌تواند تب روماتیسمی از فرد دیگری بگیرد اما او می‌تواند به‌راحتی باکتری استرپتوکوک را که باعث تب روماتیسمی می‌شود را از طریق زیر دریافت کند:

• سرفه
• بوسیدن
• به اشتراک‌گذاری فنجان
• به اشتراک‌گذاری مسواک

کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.