بیماری لک و پیس (برص یا ویتیلیگو) در کودکان و نوزادان
ویتیلیگو، که برص و لک و پیس نیز نامیده می‌شود، مشکل پزشکی است که در آن لکه‌های سفید روی پوست کودک ظاهر می‌شود. این اختلالی است که می‌تواند بر تمام انواع پوست و گروه‌های سنی تأثیر بگذارد. ویتیلیگو مسری، عفونی یا مرگبار نیست. این بیماری پوستی در حدود یک‌صدم از افراد ظاهر می‌شود و درصد ابتلا در دختران و پسران برابر است. متخصصان معتقدند ویتیلیگو بیماری خود ایمنی است. اختلالات خود ایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌های بدن یا قسمت‌های خاصی حمله می‌کند. دانشمندان معتقدند که در مورد ویتیلیگو، سیستم ایمنی بدن ملانوسیتی را که ملانین رنگ‌دانه را تولید می‌کند از بین می‌برد. ملانین رنگ پوست را فراهم می‌کند و همچنین از آسیب‌های خورشید محافظت می‌کند. لکه‌ها می‌توانند در هر قسمت از بدن ظاهر شوند اما معمولاً در قسمت‌هایی از بدن مانند چهره، گردن و دست دیده می‌شوند که در معرض تابش خورشید هستند. لکه‌های برص همچنین می‌توانند بر روی پوست در اطراف زانو، آرنج، زیر بغل، کشاله ران، بینی و چشم ظاهر شوند. افراد مبتلا به برص نسبت به دیگران در معرض خطر بیشتری از ابتلا به سرطان پوست، آفتاب سوختگی، کاهش شنوایی، مشکلات مربوط به بینایی و خشکی پوست هستند.
فهرست
انواع ویتیلیگو
ویتیلیگو سگمنتال
این نوع بیماری برص شیوع کم‌تری دارد. در این نوع لک و پیس لکه‌های سفید ممکن است تنها در یک قسمت از بدن ظاهر شوند. این نوع ویتیلیگو موضعی است.
ویتیلیگو متقارن
برص متقارن اختلال شایعی است که در آن لکه‌های متقارن در هر دو طرف بدن ظاهر می‌شوند.
علل
دلیل دقیق لک و پیس هنوز ناشناخته است. اکثر پزشکان فکر می‌کنند که ویتیلیگو ممکن است یک اختلال خود ایمنی باشد. برخی از متخصصان همچنین این اختلال را ژنتیکی می‌دانند زیرا در درصدی قابل توجه از کودکان مبتلا به ویتیلیگو حداقل یک عضو خانواده نیز از این بیماری رنج می‌برد. کودکان مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی مانند دیابت، تیروئید و آلوپسی نیز در معرض خطر ابتلا به وییتیلیگو قرار دارند. اختلالات احساسی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی یا آفتاب سوختگی هم ممکن است باعث ویتیلیگو شود. یکی دیگر از دلایل ممکن است عادت‌های ناسالم رژیم غذایی باشد که شامل مصرف غذاهای فاسد و فست فودها می‌شود.
علائم لک و پیس
علائم ویتیلیگو در کودکان عبارتند از:
- لکه‌های سفید
- تغییر رنگ پوست در هر یک از قسمت‌های مختلف بدن.
- موهای خاکستری زودرس بر روی ابروها، مژه‌ها و پوست سر
- تغییر رنگ در شبکیه و پوشش داخلی دهان و بینی.
تشخیص
پزشک ممکن است نیاز داشته باشد تا سابقه پزشکی بیمار را مطالعه کند تا اطلاعاتی در مورد خطرات ژنتیکی بیماری‌های خودایمنی کسب کند. برای این منظور پزشک آزمایش خون و چشم انجام می‌دهد و همچنین درباره قرار گرفتن کودک در معرض آفتاب، موارد آفتاب سوختگی و راش‌ها سؤالاتی بپرسد. او همچنین ممکن است در مورد هر گونه ناراحتی احساسی یا روحی یا هر گونه اضطراب دیگری که اخیراً کودک از آن رنج برده است سؤال کند. در موارد نادر پزشک ممکن است بیوپسی انجام دهد تا علت احتمالی دیگر ایجاد لکه‌ها را شناسایی کند.
درمان برص یا ویتیلیگو
برخی از درمان‌های رایج برای کودکان مبتلا به ویتیلیگو عبارتند از:
کرم کورتیکواستروئید
استفاده از کرم استروئید موضعی در مراحل اولیه ویتیلیگو مؤثر است. استفاده از آن برای درمان ویتیلیگو موضعی بسیار موفق بوده است اما تأثیری در رفع لکه‌های سفید پوستی و ایجاد رنگ طبیعی پوست نداشته است. برای بازگشت رنگ طبیعی پوست کودکان باید برای مدت طولانی از آن استفاده کنند اما استفاده طولانی مدت از کرم‌های استروئید برای کودکان مناسب نیست زیرا بر رشد آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد و همچنین می‌تواند باعث مشکلات متعدد بهداشتی شود.
مهارکننده‌های کلسینورین
مهارکننده‌های کلسینورین با سرکوب سیستم ایمنی بدن کار می‌کنند. بر اساس برخی مطالعات، استفاده از آن‌ها در کاهش سرعت گسترش ویتیلیگو در دوران کودکی مؤثر بوده است. اثرات جانبی این مهارکننده کم‌تر از استفاده طولانی مدت از استروئید موضعی است.
کالسیپوتریول
این دارو فرم مصنوعی ویتامین D3 است و استفاده از آن به همراه سایر داروهای موضعی برای درمان ویتیلیگو دوران کودکی سودمند است.
فتوتراپی 
استفاده از اشعه ماوراء بنفش در درمان مشکلات پوستی رایج است. برای درمان ویتیلیگو پزشکان از روش‌های مختلفی از اشعه UVA و UVB استفاده می‌کنند اما برای کودکان مبتلا به ویتیلیگو استفاده از فتوتراپی محدود است زیرا ممکن است برای آن‌ها سمی باشد. پزشکان معمولاً آن را در ترکیب با سایر درمان‌ها برای درمان ویتیلیگو دوران کودکی استفاده می‌کنند.
جراحی
این گزینه درمان پیسی برای کودکان خردسال نیست اما برای بچه‌های بزرگ‌تر جراحی برای بازگرداندن رنگ طبیعی پوست موفقیت‌آمیز بوده است. پزشکان چنین جراحی‌هایی را انجام می‌دهند تا با پیوند پوست لکه‌های رنگی را رفع کنند.
رژیم غذایی کودکان مبتلا به ویتیلیگو
عامل اصلی که در پیشرفت ویتیلیگو در کودکان دخیل است عادات غذایی است. قوانین خاصی وجود دارد که اگر به طور جدی رعایت شوند احتمال ابتلا به این مشکل از بین می‌روند و در این راستا والدین نقش مهمی ایفا می‌کنند زیرا می‌توانند فرزندان خود را موظف به رعایت این قوانین کنند. در این جا برنامه رژیم غذایی کودکان مبتلا به برص ذکر شده است که مطمئناً به آن‌ها در مبارزه با ویتیلیگو و علائم آن کمک خواهد کرد.
- کودکان مبتلا به ویتیلیگو باید از مصرف جانک فود، غذاهای فرآوری شده و تند که همگی ناسالم هستند پرهیز کنند.
- آن‌ها هرگز نباید غذاهای گوشتی و لبنیات را هم زمان مصرف کنند.
- نباید هم زمان مواد غذایی سرد و گرم مصرف کنند.
- شیر باید بخش بزرگی از برنامه منظم رژیم غذایی کودک باشد زیرا حاوی مقدار زیادی کلسیم و ویتامین است.
- یکی دیگر از منابع مهم کلسیم و ویتامین‌ها تخم‌مرغ است که باید با توجه به شرایط مورد استفاده قرار گیرد.
- سبزیجات و میوه‌های تازه باید بخشی از رژیم منظم باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بعد از تشخیص اولیه و درمان، در صورتی به پزشک مراجعه کنید که:
- بیماری ویتیلیگو کودک پیشرفت می‌کند، بهبود نمی‌یابد و یا به نظر می‌رسد متفاوت از قبل باشد.
- والدین مشکوک هستند که کودک علائمی مانند افزایش یا کاهش وزن و خستگی مفرط دارد. پزشک می‌تواند آزمایش‌های خون را برای رد کردن بیماری‌های سیستمیک مرتبط مانند کم‌خونی یا بیماری تیروئید را تجویز کند.
پیشگیری از لک و پیس
اگر والدین یا بستگان در طول زندگی خود از بیماری خود ایمنی رنج برده‌اند کودکان باید از داروها و درمان مناسب برای جلوگیری از ابتلا به بیماری درمان پیسی استفاده کنند. اگر والدین متوجه شوند که فرزندشان دارای لکه‌های سفید در پوست خود است باید برای تشخیص آن به پزشک مراجعه شود.
